« Göy üzü | Istəklərimiz... » |
YUXU
Alimlərin uzun müddətli araşdırmalarına baxmayaraq yuxu ilə bağlı bəzi məqamlar tam da aydınlanmayıb.
Yuxu ilə bağlı fikirlərdə Şərq və Qərb alimlərinin fikirləri üst-üstə düşmür. Qərblilər yuxunu izah etməyə çalışarkən bildirirlər ki, yuxu insanın gündəlik fəaliyyətinin nəticəsində gördüyü düşüncələrdir. Şərqlilər isə fərqli olaraq yuxunun ilahi bir mesaj olduğunun bildirirlər.
Yuxuda insan bəzən başına gələcəkləri tamamilə eyni olaraq, bəzən də müxtəlif mətn altı məna və bənzətmələrlə görür. Məhz buna görə də yuxuları yozmaq lazım olur.
İnsan ömrünün 3-də birini yataraq keçirir. Ancaq bu o demək deyil ki, hər yatdığımızda yuxu görürük. Məşhur qərbli fəlsəfəşunas Sigmund Freud'in yuxu haqqında fikirlərinə görə yuxu insanın şüurda gizlənmiş bəzi məqamların qısa metrajlı görüntüləridir. Yuxularda bəzən yaşamaq istədiklərimizi, bəzən keçmişimizdən bəzi anları, bəzəndə gələcəkdə yaşayacaqlarımız barədə qısaca məlumatlar görürük.
Bəs maraqlıdır yuxu nə qədər davam edir ?
Maraqlı burasıdır ki, bu barədə də müxtəlif fikirlər və fərziyyələr irəli yürüdülübdür. Yuxuda zaman qavramının beyin tərəfindən qəbul oluna bilməməsi isə illər boyu yekun qərara gəlməyə imkan verməyib. Bəziləri bunun bir neçə saniyə sürdüyünü. Bəziləri isə saatlarla davametdiyini göstərmişdir. Bütün bu fərziyələrə isə son nöqtəni Dr. B. Klein adlı Amrikalı bir alim qoymuşdur. O təcrübə üçün könüllü seçilmiş insanları hipnoz edərək yatırmış və müəyyən bir müddət sonra onları oyadıb yuxuda nə gördüklərinə qulaq asmışdır. Araştırma gözlənilməz nəticələr verib. Sən demə bütün ömrümüzü, keçmişimizi gördüyümüz yuxular belə 20 saniyəni keçmir. Dr. B. Klein`nin araştırmaları göstərib ki, insanın gördüyü ən uzunmüddətli yuxu 90 saniyə davam edib.
Yuxu gətirən dərmanlar yuxu görməmizə mane olur.
Alimlərin araşdırmaları göstərib ki, sən demə yuxuların növləri də varmış. İnsan yatmaq üçün çarpayıya üzanır və gözlərini yumur. Çox qısa müddət sonra göz qapaqları titrəməyə başlayır və insan yuxuya gedir. Alimlərin fikrincə yatmaq üçün qəbul olunmuş bəzi yuxugətirən dərmanlar insanın yuxu görməsinə mane olur. Onlar hesab edirər ki, təbii olaraq yuxuya getmiş hər bir insan yatdıqdan sonra mütləq yuxu görürlər. Yuxular isə ağ-qara və rəngli ola bilir. Amma insanların çoxu yuxularını ağ-qara görüklərini söyləyirlər.
Yuxunun növləri
• Daim yorğun və başı hərhansı mövzu ətrafında fikirlərlə dolu olan insanlar oyandıqları zaman qarışıq yuxular gördüklərini söyləyirlər. Əksərən onlar yuxularında fikirləşdikləri məsələ barəsində görürlər. Belə yuxuları yozmaq mümkün deyil. Məsələn televizorda və ya başqa bir yerdə həyəcanlı bir filmə baxan insan gecə yatdığı zaman həmin filmdən hissələr görə bilər. Bu sadəcə filmin təsirində qalmaqdır və belə yuxuları yozmaq mümkün deyil.
• Kabus və ya qarabasma adı verilən yuxular da vardır ki, belə yuxular adətən yaxşı başlayır.Yatan insan hərhansı xoş bir hadisəylə maraqlandığını görür və birdən-birə yuxuda qorxulu məqamlar başlayır. Yaxşı görüntülər bir anda dəhşət dolu anlarla yerini dəyişir. Belə yuxuların açıqlamasını əsəb həkimləri və psixoloqlar verirlər. Kabusları, yuxuda bir dəfə görülən qorxulu səhnələrlə qarışdırmaq olmaz. Qarabasma görən insan qorxur. Hərdən yatdığını və yuxu gördüyü hiss edərək oyanmağa çalışır. Amma ya oyana bilmir yada oyandığını zənn edərək yatmağa davam edir və yenidən qarabasmalar davam edir. Hər insan ömründə bir neçə dəfə kabus görür.
• Yuxuda görülən hadisələrin heç bir təhrif olmadan həyata keçməsi də mümkündür. Belə yuxuları yalnız yüksək həssaslığa malik insanlar görürlər. Məsələn yuxuda hərhansı bir yaxının başına gələcəkləri görmüş insanlar hadisə baş verdikdən sonra və ya öncə hadisəni olduğu kimi danışa bilər. Belə yuxular “Gerçək yuxular” (həqiqi yuxular) adlanırlar. Belə yuxuları görənlər daha diqqətli olmalıdırlar və yuxuda gördüklərini düzgün qiymətləndirməlidirlər.
• Yuxuda olan insan yuxuda bir çox şey görə bilər. Oyandığı zamansa bunların bəzilərini xatırlayır. Məhz xatırlanan bu hissələri yozmaq mümkündür. Yuxuyozmalar da daha çox bu 4-cü tip yuxular üçündür.
• Bəzən isə insanlar yuxuda daima eyni şeyləri görə bilir. Məsələn hərhansısa evi və ya insanı yuxuda daim təkrarən görə bilər. Halbuki həmin insanı və ya evi real həyatda tanımamaqdadır.
Yuxu ilə bağlı fikirlərdə Şərq və Qərb alimlərinin fikirləri üst-üstə düşmür. Qərblilər yuxunu izah etməyə çalışarkən bildirirlər ki, yuxu insanın gündəlik fəaliyyətinin nəticəsində gördüyü düşüncələrdir. Şərqlilər isə fərqli olaraq yuxunun ilahi bir mesaj olduğunun bildirirlər.
Yuxuda insan bəzən başına gələcəkləri tamamilə eyni olaraq, bəzən də müxtəlif mətn altı məna və bənzətmələrlə görür. Məhz buna görə də yuxuları yozmaq lazım olur.
İnsan ömrünün 3-də birini yataraq keçirir. Ancaq bu o demək deyil ki, hər yatdığımızda yuxu görürük. Məşhur qərbli fəlsəfəşunas Sigmund Freud'in yuxu haqqında fikirlərinə görə yuxu insanın şüurda gizlənmiş bəzi məqamların qısa metrajlı görüntüləridir. Yuxularda bəzən yaşamaq istədiklərimizi, bəzən keçmişimizdən bəzi anları, bəzəndə gələcəkdə yaşayacaqlarımız barədə qısaca məlumatlar görürük.
Bəs maraqlıdır yuxu nə qədər davam edir ?
Maraqlı burasıdır ki, bu barədə də müxtəlif fikirlər və fərziyyələr irəli yürüdülübdür. Yuxuda zaman qavramının beyin tərəfindən qəbul oluna bilməməsi isə illər boyu yekun qərara gəlməyə imkan verməyib. Bəziləri bunun bir neçə saniyə sürdüyünü. Bəziləri isə saatlarla davametdiyini göstərmişdir. Bütün bu fərziyələrə isə son nöqtəni Dr. B. Klein adlı Amrikalı bir alim qoymuşdur. O təcrübə üçün könüllü seçilmiş insanları hipnoz edərək yatırmış və müəyyən bir müddət sonra onları oyadıb yuxuda nə gördüklərinə qulaq asmışdır. Araştırma gözlənilməz nəticələr verib. Sən demə bütün ömrümüzü, keçmişimizi gördüyümüz yuxular belə 20 saniyəni keçmir. Dr. B. Klein`nin araştırmaları göstərib ki, insanın gördüyü ən uzunmüddətli yuxu 90 saniyə davam edib.
Yuxu gətirən dərmanlar yuxu görməmizə mane olur.
Alimlərin araşdırmaları göstərib ki, sən demə yuxuların növləri də varmış. İnsan yatmaq üçün çarpayıya üzanır və gözlərini yumur. Çox qısa müddət sonra göz qapaqları titrəməyə başlayır və insan yuxuya gedir. Alimlərin fikrincə yatmaq üçün qəbul olunmuş bəzi yuxugətirən dərmanlar insanın yuxu görməsinə mane olur. Onlar hesab edirər ki, təbii olaraq yuxuya getmiş hər bir insan yatdıqdan sonra mütləq yuxu görürlər. Yuxular isə ağ-qara və rəngli ola bilir. Amma insanların çoxu yuxularını ağ-qara görüklərini söyləyirlər.
Yuxunun növləri
• Daim yorğun və başı hərhansı mövzu ətrafında fikirlərlə dolu olan insanlar oyandıqları zaman qarışıq yuxular gördüklərini söyləyirlər. Əksərən onlar yuxularında fikirləşdikləri məsələ barəsində görürlər. Belə yuxuları yozmaq mümkün deyil. Məsələn televizorda və ya başqa bir yerdə həyəcanlı bir filmə baxan insan gecə yatdığı zaman həmin filmdən hissələr görə bilər. Bu sadəcə filmin təsirində qalmaqdır və belə yuxuları yozmaq mümkün deyil.
• Kabus və ya qarabasma adı verilən yuxular da vardır ki, belə yuxular adətən yaxşı başlayır.Yatan insan hərhansı xoş bir hadisəylə maraqlandığını görür və birdən-birə yuxuda qorxulu məqamlar başlayır. Yaxşı görüntülər bir anda dəhşət dolu anlarla yerini dəyişir. Belə yuxuların açıqlamasını əsəb həkimləri və psixoloqlar verirlər. Kabusları, yuxuda bir dəfə görülən qorxulu səhnələrlə qarışdırmaq olmaz. Qarabasma görən insan qorxur. Hərdən yatdığını və yuxu gördüyü hiss edərək oyanmağa çalışır. Amma ya oyana bilmir yada oyandığını zənn edərək yatmağa davam edir və yenidən qarabasmalar davam edir. Hər insan ömründə bir neçə dəfə kabus görür.
• Yuxuda görülən hadisələrin heç bir təhrif olmadan həyata keçməsi də mümkündür. Belə yuxuları yalnız yüksək həssaslığa malik insanlar görürlər. Məsələn yuxuda hərhansı bir yaxının başına gələcəkləri görmüş insanlar hadisə baş verdikdən sonra və ya öncə hadisəni olduğu kimi danışa bilər. Belə yuxular “Gerçək yuxular” (həqiqi yuxular) adlanırlar. Belə yuxuları görənlər daha diqqətli olmalıdırlar və yuxuda gördüklərini düzgün qiymətləndirməlidirlər.
• Yuxuda olan insan yuxuda bir çox şey görə bilər. Oyandığı zamansa bunların bəzilərini xatırlayır. Məhz xatırlanan bu hissələri yozmaq mümkündür. Yuxuyozmalar da daha çox bu 4-cü tip yuxular üçündür.
• Bəzən isə insanlar yuxuda daima eyni şeyləri görə bilir. Məsələn hərhansısa evi və ya insanı yuxuda daim təkrarən görə bilər. Halbuki həmin insanı və ya evi real həyatda tanımamaqdadır.
9 comments
Comment from: etna77 [Visitor]
Angel men nece vaxtlardir yuxu haqqinda maraqlanirdim.Cox sag ol.Amma vallah men 90 saniye sohbeti ile razilashmiram.Cunki men yuxmun yadimda qalan hissesini danishanda 30 deq vaxtim gedir.Belkede bezileriniz menim yazdiqlarima guleceksiniz.Amma men her gun cox dehshetli yuxular gorurem ve qan ter icinde qishqiraraq ayilir, yada kimse sesimi eshidib zorla meni ayildirlar.Ayilandan 1 saat sonra ozume gelirem.Amma bunu sebebini mene hele hec kim deye bilmir ki, men niye bele dehshetli ve bu qeder yuxu gorurem?
Angel baci cox sag ol derdimi tezeledin lap:)))))))
24. 10. 07 @ 20:46
Comment from: etna77 [Visitor]
Birde yuxuda ozumu cox vaxt olmush gorurem.Ruhumda ona baxir ki, meni nece aglayirlar, nece basdiririrlar.Amma inanin ki, nagil deyil bunlar gercekdir.
24. 10. 07 @ 20:48
Salam bacishka, gorduyumuz yuxular dogurdan da maraqlidir, ancaq men 90 saniye ile bagli olan fikire inaniram, cunki bu beynimizle, dusuncemizle elaqedar olan bir seydir. Mes: Insan 1 an icinde xeyalinda, dusuncelerinde istediyi yere gede bilir, istediyi seyleri dusune bilir, yeni dusuncemizin sureti cox yuksek oldugu ucun yuxu goren zaman hadiselerin de cox qisa zaman icerisinde cereyan ede bilmesi mentiqlidir.
Qorxub yuxudan oyanmaga geldikde ise, mende de bele hallar olub. Yadimdadir, 14 yasim olanda Rusiyanin ucqar bir bolgesinde yasayirdiq, yuxuda adi batmish ermenilerin evimizi muhasireye alib yandirdigini gorurdum, birde oyandim ki otagindan balkonundan (4-cu mertebeden) asagi tullanmaga hazirlashiram. Hetta indi de cox nadir de olsa bele hallar bas verir. Bu adeten yorgun yatdigin zaman yaxud da her hansi bir problem haqqinda cox dusunerken olur. Ne ise...Ne qqqeder danisdim e :)))
25. 10. 07 @ 00:59
chox sag olun.bu barede oxumusdum.mence dogrudu,sizinle raziyam:))ve onuda deyim ki insanin her gun yuxu gorme ehtimali vardir, ancaq yadindan cixdigi ucun deye biler ki,yuxu gormemisem:)))ozunuzle bagli yazdiginiz yuxu da qorxuncdu.tesekkur....
25. 10. 07 @ 13:25
Comment from: GERMAN [Visitor]
ETNA, narahat olmaaaa eeeyyyy, pis adama hec ne olmur...... sen olen deyilsen....
ANJEL bajiya salamushkalar....... A baji, men uzun muddetli arashdirmalardan sonra tapdim ki, yuxu en cox bilirsen ne vaxt meydana gelir....? yatanda..... heee, bunu teze keshf etmishem.... ETNADAN ferqli olaraq men yata bilmirem ki, yuxu da gorum... heee, bele-bele ishler......
Ay Amitaf, men seninle raziyam.....
26. 10. 07 @ 01:24
Mence 90 saniyeden chox cheke biler yuxu. Menim yuxular yadimdadi ki, 90dan chox chekir. Ola bilir yatiram, 1 ay evvel gyorduyum yuxunun davamini gyorurem.
Maraqli meqale uchun, 1001 senk yular, ANGEL xanim
26. 10. 07 @ 04:52
Amitaf,
Sende sag ol
German,
Qardash salam, sen dehset bir kesf etmisen! TEBRIKLER! :)
Emishka,
Mende herden yuxunu serial kimi gorurem, oyaniram, sonra yatib arxasini da gorurem.
Dont mention lar Emishka :)
26. 10. 07 @ 23:56
Angel, baji, yazilanlari cox maraqla oxudum.. Hamisi duppeduzdu! :) Men ag-qara, cox vaxt "svetnoy" yuxular da gorurem.. :))) Goruduyum yuxularin 70%i de Santa-Barbara serialina oxshuyur.. :)))) Eshitdiyime gore, insan yatarken beyninin hansisa (deqiq yaza bilmiyecem) hissesi aciq veziyyetde olur ve ona gore de yuxu gorur.. Bu, sehv etmiremse, gozlere de aiddi... Mende herden ele olur ki, yatanda gozlerim bagli olsa da yuxunu ele bil gozuaciq gorurem :)) Bir de gorduyum yuxularin demek olar ki, hammisi ele bil gercek kimidir, oyanandan sonram onun tesirinde oluram. Ele bil, dogrudan da bele bir shey yashamisham.. O kabus meselesi de duzdu.. Soram ele olur ki, yuxuda gorduyum hansisa bir hadise sonradan gercekleshir.. Neise, bu haqda cox shey yazmaq mumkundu.. Lali, duz diir, yuxu kicik olumdur... Yatarken oyanmamaq da var.. Posta gore ise bacish, minnetdaram! :*
02. 11. 07 @ 00:30
Comment from: rafa [Visitor]
Salam. Bezen yuxuda ayıldıǧımı sanıb tezeden sanki gözü açıq şəkildə yuxu görürəm. Ama yuxuda oluram ve yuxi gorduyumu hiss edərək yene oyanıram ama eslindd hec oyanmamiwam ve hemin yuxu davam edir. Bu ne derecede normaldi? Insan yatar ki rahatlawsin.men yatib duranda bezen dehwey yorgun ve halsiz gucden duwmuw oluram. Nese bir fikriniz var mı bu haqda?
27. 11. 15 @ 03:16